خبرنگاران بیستمین اجلاس سران سازمان شانگهای زیر سایه سنگین کرونا - آقای معلم

با ما همراه باشید و با تور ارزان چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

به گزارش سه شنبه خبرنگاران از مسکو، قرار است در این نشست در خصوص شرایط فعلی و چشم اندازهای توسعه همکار سازمان همکاری شانگهای بحث گردد و مهمترین موضوعات سیاسی، مالی و امنیتی منطقه ای و بین المللی مورد گفتگو روسای جمهوری کشورهای عضو اصلی و ناظر قرار خواهد گرفت.

کاخ کرملین اعلام نمود در نتیجه این نشست، بیانیه مسکو و تعدادی از اسناد دیگر تصویب می گردد.

به گفته مسعود افشار مسوول دیپلماسی و رسانه ای سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو قرار است در این اجلاس که روسیه ریاست دوره ای آن را به عهده دارد، حسن روحانی رئیس جمهوری اسلانی ایران به عنوان عضو ناظر سخنرانی کند.

نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای 23 و 24 خرداد ماه سال 98 در شهر بیشکک قرقیزستان با حضور سران 11 کشور از جمله جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو ناظر برگزار گردید.

سازمان شانگهای شامل روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان ، تاجیکستان، ازبکستان، هند و پاکستان بعد از 19 سال ، به سازمان منطقه ای فراگیر تبدیل شده است.

ایگور ایوانوف رئیس شورای امور بین الملل روسیه با بیان اینکه سازمان همکاری شانگهای یکی از بزرگترین و با نفوذترین سازمان ها در دنیا است، گفت: سازمان همکاری شانگهای ظرفیت و خلاقیت عظیمی دارد که میراث مشترک ما است.

مسائل امنیتی فقط یکی از زمینه های فعالیت سازمان همکاری شانگهای است و به گفته ایوانف، این سازمان به طور فعال در توسعه همکاری های مالی و همچنین در زمینه تعاملات علمی و فرهنگی نقش دارد.

ایوانف گفت: در شرایط بحران عمیق حاکمیت دنیای، سازمان همکاری شانگهای نقش یک مکانیزم موثر برای همکاری های چندجانبه بین المللی را بازی می نماید.

بختیار حکیم اف نماینده رئیس جمهوری روسیه در امور سازمان همکاری شانگهای هم گفت که 16 کشور درخواست برای عضویت در سازمان شانگهای نموده اند.

وی در گفت و گو با خبرنگاران گفت: سازمان همکاری شانگهای شرایط برای گسترش را حفظ نموده و تا به امروز 16 کشور ازجمله ایران و افغانستان درخواست برای عضویت در این سازمان نموده اند.

وی اضافه نمود: موضوع گسترش سازمان همکاری شانگهای در دستورکار نهاده شده است زیرا این سازمان نمی تواند در فرمت محدود شده توسعه بیابد. برای سیر تحولی سازمان احتیاج به ورود اعضای جدید وجود دارد و بسیاری از کشورها برای عضویت در سازمان شانگهای ابراز علاقه مندی می نمایند.

حکیم اف به عنوان مثال به ورود هند به سازمان همکاری شانگهای اشاره نمود که در سال 2017 به عضویت این سازمان درآمد. پس از ورود این کشور به سازمان شانگهای، این سازمان تقویت شد.

وی اضافه نمود: اگر بخواهیم در خصوص توانمندی سازمان همکاری شانگهای سخن بگوییم، باید اظهار داشت که کشورهای این سازمان 60 درصد سرزمین های واقع در اوراسیا را دربر می گیرند و حدود 45 درصد جمعیت کشورهای دنیا را تشکیل می دهد.

حکیم اف گفت: سازمان همکاری شانگهای از ابتدای تأسیس خود، فرایند توسعه سالم و پایدار را حفظ نموده است. این سازمان با موفقیت در یک راستا جدید همکاری و توسعه منطقه ای تسلط یافته و به نتایج قابل توجهی دست یافته است. کشورهای عضو در انتخاب راستا توسعه متناسب با ویژگی های ملی، اقدامات محافظت از امنیت ملی و ثبات اجتماعی از یکدیگر حمایت می نمایند.

خاتمه عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای

اگرچه جمهوری اسلامی ایران از نخستین کشورهایی بود که بعد از کشور مغولستان به عنوان ناظر به عضویت این سازمان در آمد و درخواست عضویت رسمی خود را 13 سال قبل به این سازمان ارائه کرد و با وجود مواففت بیشتر اعضای رسمی بخصوص روسیه و چین اما هنوز این عضویت قطعی نشده است.

19 اجلاس قبلی سازمان همکاری شانگهای تا به امروز با شرایط مختلفی در کشورهای عضو آن برگزار گردیده است و موضوع عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران نیز در چند جلسه در دستورکار آن نهاده شد، اما تصمیم نهایی و جمع بندی کامل در خصوص این بند از درخواست به دلایل خاصی از جمله سایه بعضی تحریم های ظالمانه علیه ایران حاصل نشد.

پذیرش عضو جدید در این سازمان منوط به رأی موافق همه اعضاست، ضمن اینکه از جهت اداری و حقوقی هم باید شرایط و مقررات دو جانبه میان سازمان و کشور متقاضی عضویت فراهم گردد و حدود 28 سند حقوقی میان طرفین تطبیق و امضا گردد.

نظر به اینکه روسیه و چین تا کنون قدرت های مشخص نماینده سازمان همکاری شانگهای بوده اند، طبعاً پذیرش عضو جدید در این سازمان در وهله اول منوط به موافقت این دو کشور است.

در این بین، هیچیک از کشورهای مؤسس این پیمان در آسیای مرکزی از جمله ازبکستان، قرقیزستان و قزاقستان نیز مخالفتی با پیوستن ایران به آن نداشته اند و براساس شواهد، اعضای جدید آن از جمله هند و پاکستان نیز به اعتقاد تحلیلگران بعید به نظر می رسد مخالفتی با این موضوع داشته باشند.

در عین حال هرچند، در عمل سازمان همکاری شانگهای یک سازمان منطقه ای باز به شمار می رود که از عضویت سایر کشورها در آن استقبال می گردد. اما روینمودهای متفاوت اعضای کنونی مانع از عضویت بعضی کشورها شده است.

نگاهی به سازمان همکاری شانگهای

سازمان همکاری شانگهای (Shanghai Cooperation Organization)، با هدف مبارزه با تهدیدهای امنیتی جدید و با گردهمایی سران کشورهای روسیه، چین، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان در سال 1996 در شهر شانگهای تحت عنوان گروه شانگهای 5 پا به عرصه ظهور گذاشت.

بنابراین، این سازمان ادامه سازمان شانگهای 5 است که در سال 2001 با پذیرش عضویت ازبکستان و رسیدن تعداد اعضا به شش کشور (سایر کشورهای عضو عبارتند از چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان) ارتقاء و نام آن نیز به سازمان همکاری شانگهای تغییر کرد.

پس از آن، در ژوئن سال 2002، رهبران کشورهای عضو این سازمان در دیداری در سن پیترزبورگ روسیه منشور SCO را که به تفصیل اهداف، اصول، ساختار و نحوه عملکرد آنرا نشان می دهد به امضا رساندند و بدین ترتیب سازمان همکاری شانگهای به طور رسمی و بر اساس قوانین و حقوق بین الملل تأسیس شد.

در سال 2005 سه کشور ایران، هند و پاکستان به عنوان اعضای ناظر به این سازمان پیوستند. هند و پاکستان در سال 2017 به عضویت دائم آن درآمدند. ایران نیز در سال های 2006 و 2015 درخواست عضویت دائم را ارائه کرد.

افغانستان، مغولستان و بلاروس نیز از اعضای ناظر این سازمان هستند. از 10 ژوئیه 2015 کشورهای ارمنستان، جمهوری آذربایجان، نپال، کامبوج، ترکیه و سریلانکا نیز به صف متقاضیان عضویت در این سازمان پیوسته اند.

محدوده جغرافیایی سازمان شانگهای حدود 60 میلیون کیلومتر مربع و جمعیتی آن حدود 3 میلیارد نفر است. یعنی حدود یک سوم مساحت و جعیت دنیا را در بر گرفته است. افزایش تعداد اعضاء بر این وسعت جغرافیایی و جمعیتی خواهد اضافه نمود.

تصمیمات این اجلاس پهنه وسیعی معادل 35 میلیون و 972 هزار کیلومتر مربع از کره زمین، یعنی حدود 23 درصد از کل وسعت خاکی و جمعیتی افزون بر سه میلیارد و 500 میلیون نفر که نزدیک به 45 درصد مجموع جمعیت دنیا را در بر می گیرد، ضمن آنکه 25 درصد از رشد فراوری ناخالص داخلی دنیا در قالب این پیمان منطقه ای به عنوان بزرگترین سازمان همکاری متمرکز است.

روح شانگهای به گفته موسسان آن اعتماد و سود متقابل، برابری، مشورت، احترام به تنوع تمدن ها و تمایل به توسعه مشترک است و ب نقش یک راهنمای معنوی سزنوشت مشترک را برای یک جامعه ایفا می نماید.