بیماری آب سیاه یا گلوکوم چیست؟ - آقای معلم

این بیماری می تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد اما بیشتر در بزرگسالان 70 و 80 ساله دیده می گردد.

علائم آب سیاه

گلوکوم معمولاً هیچ علامتی را ایجاد نمی نماید.

در طی سالیان متمادی به کندی رشد می نماید و ابتدا بر لبه های بینایی شما (دید محیطی) تأثیر می گذارد.

به همین خاطر، بسیاری از مردم متوجه نمی شوند که به گلوکوم مبتلا هستند و اغلب تنها در طی یک آزمایش معمول چشم تشخیص داده می گردد.

اگر متوجه علائمی شدید، ممکن است شامل تاری دید یا تماشا دایره های رنگین کمانی در اطراف نورهای روشن باشد.

هر دو چشم معمولاً تحت تأثیر قرار می گیرند، اگرچه ممکن است در یک چشم بدتر گردد.

گاهی اوقات، گلوکوم می تواند به طور ناگهانی ایجاد گردد و باعث ایجاد موارد زیر گردد:

• درد شدید چشم
• تهوع و استفراغ
• یک چشم قرمز
• سردرد
• حساسیت اطراف چشم
• تماشا حلقه های اطراف چراغ ها
• تاری دید

چه زمانی باید مشاوره پزشکی دریافت کنید

در صورت داشتن هر گونه نگرانی در خصوص بینایی خود به چشم پزشک یا پزشک عمومی مراجعه کنید.

اگر مبتلا به گلوکوم هستید، تشخیص و درمان به موقع می تواند به جلوگیری از بدتر شدن بینایی شما یاری کند.

بدون درمان، آب سیاه می تواند در نهایت منجر به نابینایی گردد.

اگر علائم آب سیاه را به طور ناگهانی تجربه کردید، در اسرع وقت به نزدیکترین بیمارستان تخصصی چشم مراجعه کنید.

این یک مورد اورژانس پزشکی است که ممکن است احتیاج به درمان فوری داشته باشد.

انواع آب سیاه

انواع مختلفی از آب سیاه یا گلوکوم وجود دارد.

شایع ترین آن گلوکوم با زاویه باز اولیه نامیده می گردد. این تمایل به کاهش تدریجی بینایی به کندی و در طی سالیان متمادی دارد.

این به دلیل مسدود شدن تدریجی کانال های تخلیه در چشم در طول زمان است.

انواع دیگر گلوکوم عبارتند از:

• گلوکوم حاد زاویه بسته - یک نوع غیر معمول ناشی از مسدود شدن ناگهانی جریان مایع زلالیه چشم که می تواند فشار داخل چشم را خیلی سریع افزایش دهد.
• گلوکوم ثانویه - ناشی از یک بیماری زمینه ای چشم، مانند التهاب چشم (یووئیت)
• گلوکوم دوران کودکی (آب سیاه مادرزادی) - نوع نادری است که در بچه ها بسیار خردسال رخ می دهد و ناشی از ناهنجاری چشم است.

علل گلوکوم

گلوکوم ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد.

بیشتر موارد به دلیل افزایش فشار در چشم ایجاد می گردد که مایعات قادر به تخلیه مناسب نیستند.

این افزایش فشار سپس به عصب متصل نماینده چشم به مغز (عصب بینایی) آسیب می رساند.

اغلب مشخص نیست که چرا این اتفاق می افتد، اگرچه موارد خاصی می تواند خطر را افزایش دهد، از جمله:

• سن شما - با افزایش سن، گلوکوم شایع تر می گردد.
• قومیت شما - افراد آفریقایی، کارائیب یا آسیایی در معرض خطر بیشتری هستند.
• سابقه خانوادگی شما - اگر والدین یا خواهر و برادری با این بیماری داشته باشید، احتمال ابتلا به گلوکوم بیشتر است.
• سایر شرایط پزشکی - مانند نزدیک بینی، دوربینی و دیابت

مشخص نیست که آیا می توانید کاری برای جلوگیری از گلوکوم انجام دهید یا خیر اما انجام آزمایشات منظم چشم باید در اسرع وقت آن را تشخیص دهد.

آزمایشات مربوط به گلوکوم

گلوکوم معمولاً در طی یک آزمایش معمول چشم، اغلب قبل از ایجاد علائم قابل توجه قابل تشخیص است.

آزمایش ها در بینایی شناسی به وسیله اپتومتریست انجام می گردد.

شما باید حداقل هر 2 سال یک بار آزمایش چشمی معمولی انجام دهید.

چندین آزمایش سریع و بدون درد را می توان برای آنالیز گلوکوم انجام داد، از جمله آزمایش های بینایی و مقدار گیری فشار داخل چشم.

اگر آزمایش ها حاکی از ابتلای شما به گلوکوم باشد، باید به یک چشم پزشک متخصص ارجاع داده شوید تا در خصوص درمان صحبت کنید.

درمان های آب سیاه

نمی توان هرگونه از دست دادن بینایی را که قبل از تشخیص گلوکوم اتفاق افتاده است، معکوس کرد اما درمان می تواند به جلوگیری از بدتر شدن بینایی شما یاری کند.

درمان توصیه شده برای شما به نوع گلوکوم شما بستگی دارد اما گزینه ها عبارتند از:

• قطره چشم - برای کاهش فشار در چشم
• لیزر درمانی - برای باز کردن جریان مسدود شده یا کاهش فراوری مایع در چشم
• جراحی - برای بهبود تخلیه مایع

بعلاوه احتمالاً برای نظارت بر شرایط خود و آنالیز کارآمد بودن درمان به قرار دیدار های منظم با پزشک احتیاج خواهید داشت.

نحوه برخورد با آب سیاه

گلوکوم معمولاً در طی یک آزمایش معمول چشم، اغلب قبل از ایجاد علائم قابل توجه، تشخیص داده می گردد. معمولاً بعد از آن آزمایش های دیگری برای تشخیص و نظارت بر شرایط مورد احتیاج است.

انجام منظم آزمایشات چشمی بسیار مهم است تا مشکلاتی مانند گلوکوم را بتوان در اسرع وقت تشخیص داد و درمان کرد. درمان زودهنگام می تواند به توقف شدید بینایی شما یاری کند.

شما باید حداقل هر 2 سال یک بار آزمایش چشم انجام دهید. اگر در معرض خطر بالاتری از گلوکوم هستید - برای مثال، اگر یکی از بستگان نزدیکتان به آن مبتلا است - ممکن است به شما توصیه گردد که آزمایشات مکررتری انجام دهید.

می توانید در یک بینایی سنجی محلی آزمایش چشم انجام دهید و آزمایش ها به وسیله بینایی سنج انجام می گردد.

آزمایشاتی برای تشخیص و نظارت بر گلوکوم

در صورت مشکوک شدن به آب سیاه پس از آزمایش معمول چشم، آزمایش های مختلفی وجود دارد که می تواند به وسیله اپتومتریست انجام گردد.

تست فشار چشم

تست فشار چشم (تونومتری) از ابزاری به نام تونومتر برای مقدار گیری فشار داخل چشم استفاده می نماید.

اپتومتریست مقدار کمی داروی مسکن (بی حس نماینده) و رنگ را در جلوی چشم شما قرار می دهد. سپس نوری را به چشم شما می تابانند و به آرامی سطح آن را با تونومتر لمس می نمایند.

بعضی از اپتومتریست ها برای آنالیز فشار از ابزار دیگری استفاده می نمایند که از پف هوا استفاده می نماید و چشم را لمس نمی نماید.

گونیوسکوپی

گونیوسکوپی معاینه ای است برای مشاهده قسمت جلویی چشم - فضای پر از مایع بین قسمت رنگی (عنبیه) و پنجره شفاف جلوی چشم (قرنیه). این جایی است که مایع باید از چشم شما خارج گردد.

گونیوسکوپی می تواند به مشخص باز یا بسته بودن این ناحیه (زاویه) یاری کند که می تواند بر نحوه تخلیه مایع از چشم شما تأثیر بگذارد. به اپتومتریست شما می گوید که چه نوع از گلوکوم را دارید.

تست میدان بینایی

آزمایش میدان بینایی (گاهی اوقات پریمتری نامیده می گردد) نواحی بینایی از دست رفته را آنالیز می نماید.

ممکن است دنباله ای از نقاط نورانی به شما نشان داده گردد و از شما خواسته گردد که دکمه ای را فشار دهید تا مشخص کنید کدام یک را می توانید ببینید. بعضی نقاط در لبه های بینایی شما ظاهر می شوند (دید محیطی)، که اغلب اولین ناحیه ای است که تحت تأثیر آب سیاه قرار می گیرد.

اگر نمی توانید لکه های اطراف را ببینید، ممکن است به این معنی باشد که گلوکوم به بینایی شما آسیب رسانده است.

ارزیابی عصب بینایی

عصب بینایی که چشم شما را به مغز شما متصل می نماید، می تواند در گلوکوم آسیب ببیند، بنابراین ممکن است ارزیابی برای آنالیز سالم بودن آن انجام گردد.

برای آزمایش، از قطره های چشمی برای بزرگ کردن مردمک چشم استفاده می گردد. سپس چشمان شما با استفاده از یکی از موارد زیر معاینه می شوند:

• یک لامپ شکافی (میکروسکوپ با نور روشن)
• توموگرافی انسجام نوری - نوعی اسکن که در آن از پرتوهای نور ویژه برای اسکن پشت چشم و فراوری تصویری از آن استفاده می گردد.

قطره های چشمی که برای گشاد کردن مردمک چشم شما استفاده می گردد می تواند به طور موقت بر توانایی رانندگی شما تأثیر بگذارد، بنابراین باید برای رسیدن به خانه بعد از قرار دیدار خود هماهنگی انجام دهید.

ارجاع به متخصص

اگر گلوکوم در طی آزمایش چشم تشخیص داده شد، باید برای آزمایشات بیشتر به چشم پزشک متخصص مراجعه کنید. آنها تشخیص شما را تایید می نمایند و موارد زیر را آنالیز می نمایند:

• شرایط تا چه حد پیشرفته است.
• گلوکوم چقدر به چشمان شما آسیب رسانده است.
• چه چیزی ممکن است باعث گلوکوم شده باشد.

سپس آنها می توانند در خصوص درمان توصیه نمایند.

در بعضی موارد، چشم پزشک به درمان شما ادامه خواهد داد.

درمان

چندین روش درمانی مختلف برای گلوکوم وجود دارد، از جمله قطره چشم، لیزر درمانی و جراحی. برترین درمان برای شما به شرایط شما بستگی دارد.

درمان نمی تواند از دست دادن بینایی را که قبلاً اتفاق افتاده است، معکوس کند، اما می تواند به جلوگیری از بدتر شدن بینایی شما یاری کند.

برنامه درمانی شما

درمان شما تا حد زیادی به نوع گلوکوم شما بستگی دارد. شایع ترین نوع، گلوکوم با زاویه باز اولیه، معمولاً با قطره چشمی درمان می گردد. اگر قطره ها یاریی نکرد، ممکن است لیزر درمانی یا جراحی مفید واقع گردد.

درمان سایر انواع گلوکوم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گلوکوم زاویه بسته اولیه - درمان فوری در بیمارستان با دارو برای کاهش فشار در چشم و در پی آن درمان با لیزر
• گلوکوم ثانویه - قطره چشم، لیزر درمانی یا جراحی، بسته به دلیل زمینه ای
• گلوکوم دوران کودکی - جراحی برای اصلاح مشکل در چشم که منجر به تجمع مایع و فشار شده است.

بعلاوه به شما توصیه می گردد که در قرار دیدار های منظم با پزشک شرکت کنید تا چشم های خود را تحت نظر داشته باشید و آنالیز کنید که آیا درمان مؤثر است یا خیر. مهم است که هیچ یک از این قرارها را از دست ندهید.

درمان های اصلی در زیر شرح داده شده است.

قطره چشم

قطره چشم درمان اصلی گلوکوم است. انواع مختلفی وجود دارد که می توان از آنها استفاده کرد، اما همه آنها با کاهش فشار در چشم شما کار می نمایند.

آنها معمولاً بین 1 تا 4 بار در روز استفاده می شوند. مهم است که باید از آنها طبق دستور بهره ببرید، حتی اگر هیچ مسئله ای در بینایی خود مشاهده ننموده باشید. اگر به درمان توصیه شده پایبند نباشید، بینایی شما در خطر است.

ممکن است لازم باشد چندین نوع را امتحان کنید قبل از اینکه برترین آنها را پیدا کنید. گاهی اوقات ممکن است لازم باشد از بیش از یک نوع در یک زمان بهره ببرید.

قطره های چشمی می توانند عوارض جانبی ناخوشایندی مانند سوزش چشم ایجاد نمایند و بعضی از آنها برای افرادی با شرایط زمینه ای خاص مناسب نیستند.

نحوه زدن قطره چشم

قبل و بعد از ریختن قطره دست های خود را بشویید. برای استفاده از قطره چشم:

• با انگشت خود به آرامی پلک پایین خود را پایین بکشید.
• بطری را روی چشم خود نگه دارید و اجازه دهید یک قطره در شکافی که در پلک پایین ایجاد نموده اید بریزد.
• چشم خود را ببندید و آن را برای چند دقیقه بسته نگه دارید.

اگر از انواع مختلف قطره استفاده می کنید، حداقل 5 دقیقه بین استفاده از انواع مختلف فاصله بگذارید.

پس از ریختن قطره، به آرامی گوشه داخلی چشم (روی پلک) را برای حدود یک دقیقه فشار دهید. این امر باعث کاهش ترشح قطره از چشم می گردد که به افزایش اثر آن یاری می نماید. بعلاوه به کاهش هر گونه عوارض جانبی یاری می نماید.

لیزر درمانی

اگر قطره چشمی علائم شما را بهبود نبخشد ممکن است لیزر درمانی توصیه گردد.

اینجاست که یک پرتو پرانرژی نور با دقت به سمت بخشی از چشم شما نشانه می رود تا از تجمع مایع در داخل چشم جلوگیری کند.

انواع لیزر درمانی عبارتند از:

• ترابکولوپلاستی با لیزر - لیزر برای باز کردن لوله داخل چشم استفاده می گردد که اجازه می دهد مایع بیشتری خارج گردد و فشار داخل چشم را کاهش دهد.
• درمان با لیزر سیکلودیود - لیزر برای از بین بردن بعضی از بافت چشم فراوری نماینده مایع استفاده می گردد که می تواند فشار را در چشم کاهش دهد.
• لیزر ایریدوتومی - لیزر برای ایجاد سوراخ در عنبیه استفاده می گردد تا مایع از چشم شما خارج گردد.

لیزر درمانی معمولاً در حالی که شما به هوش هستید انجام می گردد. قطره های بی حس نماینده موضعی برای بی حس کردن چشم های شما استفاده می گردد - ممکن است در طول عمل درد یا گرما را احساس کنید.

ممکن است پس از لیزر درمانی همچنان احتیاج به استفاده از قطره های چشمی داشته باشید.

عمل جراحی

در موارد نادری که درمان با قطره چشم یا لیزر مؤثر نبوده است، ممکن است جراحی توصیه گردد.

رایج ترین نوع جراحی برای گلوکوم ترابکولکتومی نام دارد. این شامل برداشتن بخشی از لوله های تخلیه چشم است تا مایع راحت تر تخلیه گردد.

جراحی گلوکوم ممکن است با بی حسی موضعی (در حالی که به هوش هستید) یا بیهوشی عمومی انجام گردد.

بیشتر افراد بعد از ترابکولکتومی دیگر احتیاجی به مصرف قطره چشمی نخواهند داشت و پس از جراحی نباید درد زیادی داشته باشید.

پزشک شما باید قبل از تصمیم گیری در خصوص اینکه چه نوع جراحی را توصیه می نماید با شما صحبت نموده و بعلاوه خطرات و مزایا را مورد بحث قرار دهد.

انواع دیگر جراحی گلوکوم عبارتند از:

ترابکولوتومی - شبیه لیزر ترابکولکتومی است، اما از جریان الکتریکی برای برداشتن قسمت کوچکی از لوله های تخلیه چشم استفاده می گردد.

ویسکوکانالوستومی - بخشی از پوشش خارجی سفید کره چشم (صلبیه) برداشته می گردد تا مایع راحت تر از چشم شما خارج گردد.

اسکلرکتومی عمیق - لوله های چشم شما گشاد می شوند، گاهی اوقات با کاشت یک دستگاه کوچک در داخل آنها.

بای پس استنت ترابکولار - یک لوله کوچک در چشم شما قرار می گیرد تا تخلیه مایع را افزایش دهد.

پس از جراحی، چشم شما ممکن است آب ریزش داشته باشد و قرمز گردد و دید شما ممکن است تا 6 هفته کمی تار گردد اما باید به حالت عادی بازگردد.

بیمارستان در خصوص فعالیت هایی که می توانید در حین بهبودی انجام دهید به شما توصیه می نماید. به بیشتر افراد توصیه می گردد چشمان خود را خشک نگه دارند و حداقل به مدت یک هفته از رانندگی، مطالعه و بلند کردن اجسام خودداری نمایند.

منبع:

nhs