چرا روسیه در سودان پایگاه دریایی احداث می نماید؟ - آقای معلم

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، وبگاه خبری شبکه الجزیره، امروز (سه شنبه)، در گزارشی به تحرکات روسیه برای ساخت پایگاه دریایی در غرب سودان پرداخت.

یک افسر نیروی دریایی سودان در این خصوص به الجزیره می گوید که آنچه هم اکنون در سودان در حال رخ دادن است در پی چیزی شبیه به یک مسابقه در آب های سودان به وجود آمده که در ماه مارس گذشته با ورود چند کشتی جنگی نیروی دریایی آمریکا و روسیه شروع شد؛ با این حال، روس ها پیش از آمریکایی ها به سودان رسیدند.

این افسر سودانی که خواست نامش فاش نگردد، می افزاید که تیم ناوچه ادمیرال گریگوروویچ روسیه پس از آنکه ناوشکن آمریکایی وینستون چرچیل بندر پورت سودان را ترک می نماید، برای ساخت یک پایگاه- آن هم به دور از نگاه ها- در این بندر تجهیزات تخلیه می نماید.

ساخت پایگاه

روسیه در نهم ماه دسامبر سال 2020 از قصد خود برای احداث یک پایگاه تدارکات و حمایت از نیروهای دریایی در نزدیکی بندر پورت سودان خبر داده بود؛ پایگاه نظامی که طبق طرح اولیه، گنجایش 300 نیروی نظامی و غیرنظامی را دارد و می تواند چند کشتی جنگی را که با سوخت هسته ای کار می نمایند، در خود جای دهد.

الجزیره به نقل از افسران نیروی دریایی سودان گزارش می دهد که پس از تخلیه تجهیزات در پورت سودان، بعضی مقامات بلندپایه ارتش روسیه حدود دو هفته پیش وارد فرودگاه پورت سودان می شوند و همزمان با این ورود، تجهیزات، خودروهای محافظتی بیشتری در این بندر تخلیه می گردد و از طرفی دیگر، حدود 70 یا 80 نیرو وارد پورت سودان می شوند و کار ساخت پایگاه به صورت مستقیم وارد فاز اجرا می گردد.

افسر سودانی که پیشتر به او اشاره شد، در این خصوص به الجزیره می گوید که روس ها احداث ساختمان های مسکونی و دفاتر را شروع نموده اند و منطقه شمالی پایگاه فلامینگو را که به آن ها اختصاص داده شده، حصار کشیده اند؛ اما طبق گفته این منبع، روابط نیروهای دریایی روسیه و سودان در پایگاه فلامینگو به دلایلی چندان خوب نیست.

این منبع می گوید که افسران دریایی سودان احساس می نمایند که در این معامله نقشی ندارند و از منافعی که سودان از ساخت پایگاه روسیه دریافت می نماید، بی اطلاع هستند و در عین حال، فرماندهان آنان نیز پاسخی برای این پرسش ندارند.

تنش و برخورد نیروها

منبع مذکور می گوید که برخوردهایی میان نیروهای دریایی روسیه و سودان به دلایلی انضباطی اتفاق افتاده است آن هم به این علت که محل استقرار نیروهای روسیه در کنار محل سکونت افسران واقع شده است.

طبق گفته های این منبع، نیروهای سودانی در محدوده ای دورتر، از پایگاه روسیه محافظت می نمایند و در عین حال، نیروهای دریایی روسیه در دایره ای محدود بر حفظ منطقه خود نظارت دارند و ضمن کشیدن دیواری مستحکم به دور خود، در اطراف مناطق دردست احداث چیزی شبیه به خندق حفر نموده اند.

افسران سودانی بر این باورند که بهتر است به نیروهای روسیه به جای دادن یک پایگاه آماده، پایگاه دیگری برای احداث پایگاه مخصوص به خودشان داده گردد تا سودان نیز از اماکن جدیدی که در سواحل این کشور احداث می گردد، بهره برداری کند.

پرسش های احتمالی درباره پایگاه روسیه

راشد محمد علی الشیخ پژوهشگر حوزه روابط بین الملل و سیاست خارجه در این ارتباط می گوید که توافق احداث پایگاه دریایی میان روسیه و سودان 25 سال به طول می انجامد و طبق محیط جغرافیایی دریای سرخ، تمام کشورها می توانند در آب های منطقه ای سودان با اهداف تأمین امنیت حضور پیدا کند.

الشیخ می افزاید که شکل روابط دو کشور نظامی است و روسیه ارتش سودان را به تانک و جنگنده های سوخو مجهز نموده است از این رو طبیعی است که سودان بخشی از آب های منطقه ای خود را در اختیار روسیه بگذارد.

این پژوهشگر حوزه روابط بین الملل در گفت و گو با الجزیره هدف از ساخت این پایگاه را حفظ منافع سودان در صورت برهم خوردن روابط خارطوم با کشورها عنوان می نماید و در این رابطه شرح می دهد که هنگام رشد منافع طرف های دیگر، نوعی درگیری حیاتی پیش می آید که تهدیدها در اینجا راهبردی هستند نه امنیتی و با توجه به اینکه میزان منافع بسیار بالا و به شدت حساس است، در دو ماه گذشته رقابتی میان کشتی های آمریکایی و روسیه به وجود آمده است.

به رغم آنکه الشیخ تأکید می نماید رویکرد خارطوم همچنان عجیب است؛ اما می افزاید که دولت سودان برای اداره منافع حیاتی این کشور مجبور است تا زمان به دست دریافت مدیریت منافع حیاتی خود یک تاکتیک راهبردی در پیش بگیرد.

تمایل روسیه

ابوبکر عبدالرحمن از پژوهشگران مرکز القرن الافریقی (شاخ آفریقا) بر این باور است که مهم ترین تهدیدی که پایگاه روسیه در آینده با روبرو خواهد شد، گرایش غربی دولت سودان علی الخصوص به سوی آمریکاست.

وی در ادامه با طرح این پرسش که آیا سودان برای حرکت میان محورهای بین المللی آن هم به این صورت چراغ سبز دارد یا خیر، می گوید که تا این لحظه، آمریکا از این مسئله ابراز نگرانی ننموده؛ اما در سرانجام چیزهایی برای گفتن خواهد داشت.

الجزیره اشاره می نماید که یازده روز پس از اعلام روسیه درباره ساخت پایگاه دریایی در غرب سودان، وابسته نظامی سفارت آمریکا در خارطوم از پایگاه فلامینگو در پورت سودان بازدید و پایبندی واشنگتن به توسعه همکاری نظامی با سودان را اعلام نموده است.

عبدالرحمن در گفت و گو با الجزیره در این خصوص شرح می دهد که حضور روسیه در دریای سرخ به منزله اتصال ساحل با خشکی مرکز آفریقاست زیرا روسیه در 30 کیلومتری بانگی پایتخت آفریقای مرکزی پایگاه دارد و از سوی دیگر، در بعضی گزارش ها به حضور روسیه در معدن مس در جنوب غربی اقلیم دارفور سودان اشاره هایی شده است.

این پژوهشگر آفریقایی می گوید که مسکو به منابع فلزی آفریقا چشم دوخته است نه پایگاه های دریایی که تنها یک سرپوش هستند چراکه حجم مبادلات روسیه و آفریقا از 11 میلیارد دلار فراتر نمی رود.

عبدالرحمن ادامه می دهد: بر سر هشت فلز در دنیا درگیری راهبردی وجود دارد که عبارتند از تیتانیوم، قلع، منگنز، آلومینیوم، طلا، اورانیوم، مس و آهن.

طبق گزارش الجزیره، افسران نیروی دریایی سودان نیز با این نظر موافق هستند و می گویند که منافع روسیه در سودان همان طلاست.

با این حال، محمد علی الشیخ بر این باور است که روسیه در روابط خود با آفریقا بر ابعاد نظامی نه مالی متمرکز است زیرا شرکت های روس مستقر در منطقه در بورس های دنیای چندان مطرح نیستند.

رقابت و درگیری

بر اساس این گزارش، ابوبکر عبدالرحمن یقین دارد که درگیری های میان روسیه و فرانسه نیز جریان دارد؛ فرانسه ای که در ماه می آینده یک اجلاس را برای حمایت از سودان میزبانی خواهد نمود.

عبدالرحمن در این خصوص می گوید که خارطوم حتما باید مطمئن باشد که از امروز اجلاس پاریس یک گازانبر خواهد بود و فرانسه، دیگر متحدان و قدرت های اروپایی را تا جایی که بتواند برای این اجلاس گردهم خواهد آورد.

این پژوهشگر بر این باور است که پاریس خوب می داند که وزنه خارطوم این بار به علت راهبردی شدن روابط با مسکو سنگین تر است.

م