راهکارهایی برای کاهش استرس کرونا - آقای معلم

به گزارش خبرنگاران از ایسنا، در قرن حاضر، استرس از مهم ترین ابعاد زندگی فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی به حساب می آید. به طورکلی هنگامی که فرد در محیط زندگی یا کار با شرایطی روبه رو می شود که این شرایط با ظرفیت ها و امکانات کنونی یا شرایط قبلی وی هماهنگی ندارد، دچار عدم تعادل، تعارض و کشمکش های درونی می شود که به آن استرس می گویند. امروزه استرس جزء جدایی ناپذیر زندگی آدمیان شده است و تمامی افراد با آن آشنایی دارند. درواقع استرس پاسخ روانی-فیزیولوژیک ما به فشارهای ناشی از یک شرایط یا یک رویداد زندگی است که اصطلاحا عامل استرس زا نامیده می شود.

بیماری های مزمن و حاد، ازجمله رویدادهایی هستند که به طور تقریبی در بیشتر افراد ایجاد استرس می کنند. یکی از بیماری های جدید که نه تنها کشور ایران، بلکه تمام جهان را به خود مشغول کرده است، بیماری ناشی از کروناویروس جدید یا کووید 19 که یک بیماری تنفسی حاد است. علائم معمول این بیماری شامل تب، سرفه و تنگی نفس است و درد عضلانی، تولید خلط و گلودرد ازجمله نشانه های کمتر معمول آن به حساب می آیند. بیماری مورد اشاره که عمدتا کرونا نامیده می شود، علاوه بر تبعاتی که برای سلامت مردم و اقتصاد کشورها ایجاد کرده است، ترس و اضطراب زیادی را نیز در جوامع حاکم کرده که محققان برای رفع آن دنبال چاره هستند.

در این راستا، محققانی از دانشگاه تهران در یک پژوهش مروری سعی کرده اند راهبردهای روان شناختی و فنون مقابله با استرس و اضطراب را در مواجهه با این بیماری بررسی کنند.

بر اساس یافته های این پژوهش، محققان 24 شیوه کاهش استرس و اضطراب شامل 12 فن شناختی-رفتاری مانند فنون تنظیم هیجانی، ذهن آگاهی، خودشفقتی، بازسازی شناختی، مثبت نگری، تصویرسازی ذهنی مثبت، توقف فکر و روی برگردانی و 12 فن غیرشناختی نظیر تن آرامی، ورزش، موسیقی درمانی و ماساژدرمانی را معرفی کردند تا روان شناسان و مشاوران بتوانند از این فنون در شرایط کنونی افزایش استرس و اضطراب ناشی از ویروس کرونا استفاده لازم را ببرند.

در این رابطه، محمدحسن آسایش، استادیار و پژوهشگر گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره دانشگاه تهران و دیگر همکارش اظهار داشته اند: در راهبردهای مقابله ای و فنون شناختی تلاش می شود افراد از افکار منفی فاصله گرفته و به بازسازی شناختی بپردازند. مداخلات شناختی- رفتاری به افراد و بیماران کمک می کند تا الگوهای تفکر و سبک های مقابله ای خاصی که آنان را در حالت پریشانی هیجانی مداوم گرفتار می سازد و نیز باورهای منفی خود درباره افکار و احساسات را شناسایی کرده و تغییر دهند.

به بیان این محققان، همچنین مداخلات شناختی- رفتاری نه تنها بر واقعیت سنجی باورهای منفی معمولی درباره خود و جهان متمرکز می شوند، بلکه به ارزیابی افکار نیز می پردازند. از این طریق درمانگر به مراجع آموزش می دهد تا از طریق بررسی، شواهد تأییدکننده و نفی کننده را مورد واقعیت آزمایی قرار دهد. درمان از طریق چالش باورهای غیرمنطقی و منفی به بیمار کمک می کند تا پاسخ های بدیل و مثبت و مبتنی بر توانمندی برای افکار خود پیدا کند.

طبق یافته های این تحقیق، می توان نتیجه گرفت با توجه به شرایط شیوع کرونا در سطح کشور و جهان، نگرانی های جدی از قبیل ترس از مرگ در بیماران، عصبانیت و ترس از ابتلا و تنهایی در افراد قرنطینه به وجود می آید و افراد حاضر در قرنطینه امکان داشتن ارتباطات فردی و اجتماعی و برگزاری مراسمات سنتی خود را از دست می دهند، که این پدیده خود یک پدیده استرس زا است.

طبق نظر آسایش و همکارش، بایستی علاوه بر تلاش در سطوح مختلف جهت جلوگیری از شیوع این بیماری و سایر شرایط نگران کننده مرتبط با آن، بعد روانی، سطح استرس و اضطراب در افراد مبتلا و همچنین افراد قرنطینه، مورد بررسی قرار گیرد. لذا همکاری روان پزشکان و روان شناسان در کنار سایر گروه های پزشکی، درزمینه این بیماری ضروری به نظر می رسد و در این جهت، فنون ارائه شده در این پژوهش می توانند راهگشا باشند.