دایناسور های پردار چگونه تا به امروز زنده ماندند! - آقای معلم

به گزارش خبرنگاران، فوران های آتشفشانی گسترده در حدود 202 میلیون سال پیش تأثیر عمیقی بر آب و هوای زمین گذاشت و باعث یک رویداد انقراض دسته جمعی شد که سه چهارم گونه های سیاره از جمله بسیاری از دایناسور ها را از بین ببرد. با این همه، تعدادی از دایناسور ها نیز توانستند در این شرایط سخت زنده بمانند و بقای خود را حفظ نمایند. دانشمندان اکنون می گویند که دایناسور های اخیر، این بقا و ماندگاری خود را مدیون یک ویژگی خاص بودند؛ پرها!

به طور کلی ما دایناسور ها را موجوداتی گرما دوست می دانیم که به طور خاص برای محیط گرم و مرطوب دوره تریاس ساخته شده اند. با این حال، به نظر می رسد سازگاری با سرما احتمالاً سبب شده است بعضی از دایناسور ها بتوانند خود را از انقراض کامل برهانند. دیرینه شناسان دانشگاه کلمبیا در مقاله ای که در نشریه Science Advances به چاپ رسانده اند، ضمن مطرح کردن این ادعا شرح می دهند که پوشش گرم پر های دایناسور ها می تواند به این موجودات یاری نموده باشد که در دوره های نسبتا کوتاه، اما شدید زمستان های مرتبط با فوران های بزرگ آتشفشانی، به حیات خود ادامه بدهند.

پل اولسن، دیرینه شناس مرکز زمین شناسی لامونت-دوهرتی در دانشگاه کلمبیا می گوید: ما می دانیم که در حدود 200 میلیون سال پیش، به دلیل رخ دادن فوران های آتشفشانی بزرگ در زمین، زمستان های سختی پدید آمد. آتشفشان ها ذرات گوگرد را به اتمسفر پرتاب می کردند که آسمان را برای سال ها تاریک کرد و طبیعتا دمای جهانی نیز کاهش یافت. اما اینکه چنین زمستان هایی را چگونه می توان در پس زمینه انقراض دسته جمعی خاتمه دوره تریاس قرار داد، تا پیش از این کاملاً ابهام برانگیز بود.

در این مطالعه نو، اولسن و همکارانش اولین شواهد فیزیکی مبنی بر اینکه نه تنها چنین زمستان هایی در خاتمه دوره تریاس اتفاق افتاده را ارائه کردند، بلکه ثابت کردند که دایناسور ها نیز در آنجا حضور داشتند. در محلی به نام حوضه جونگگار، که در خاتمه دوره تریاس در بالای دایره قطب شمال قرار داشت، این تیم تکه های سنگی را شناسایی کردند که تنها می توانست به وسیله یخ های باستانی رسوب نموده به وسیله ردپای دایناسور ها ایجاد شده باشد.

استفن بروسات، دیرینه شناس دانشگاه ادینبورگ که در مطالعه نو شرکت نداشت، می گوید: این تصور قبلا وجود دارد که دایناسور ها همواره در جنگل های سرسبز استوایی زندگی می کردند. اما این تحقیق نو اکنون ثابت می نماید که دایناسور ها در آغاز دوران ظهور خود در عرض های بالاتر و در منطقه ها حتی پوشیده از یخ زندگی می کردند.

دوره تریاس با فوران هایی که حدود 202 میلیون سال پیش آغاز شد، به خاتمه رسید، زیرا ابرقاره پانگه آ در همان زمان بود که آغاز به تجزیه شدن کرد. فوران های آتشفشانی بزرگ با شکافتن پوسته زمین حوضه ای را باز کردند که بعد ها به اقیانوس اطلس تبدیل شد. گدازه های سخت شده حاصل از این فوران ها در حال حاضر 7 میلیون کیلومتر مربع در سراسر آفریقا، اروپا و آمریکای شمالی و جنوبی گسترده شده است و یک توالی سنگی را تشکیل می دهد که مجموعاً به عنوان صفحه ماگمایی اقیانوس اطلس مرکزی یا CAMP شناخته می گردد.

سطوح دی اکسید کربن در اواخر تریاس و اوایل ژوراسیک بسیار بالا بود که بیشتر آن به وسیله آن فوران ها به جو پمپاژ شده است. این شرایط زمین را در یک حال گلخانه ای قرار داده بود که جنگل های آن تا قطب کشیده شده بود. حوضه جونگگار، در شمال غربی چین کنونی، یکی از این منطقه ها بود که پوشیده از جنگل های مخروطیان و درختان برگریز بود. دانشمندان مطمئن هستند که دایناسور ها در آنجا زندگی می کردند، هرچند که هنوز هیچ فسیلی در این مکان کشف نشده است. در عوض، تعداد زیادی ردپا های موجودات مختلف در سنگ های آب کم عمق و ماسه سنگ هایی که در کف دریاچه تشکیل شده اند حفظ شده است.

داده های نو حاکی از آن است که علی رغم سطوح بسیار بالای CO2 این منطقه نیز زمستان های سخت و سردی را تجربه نموده که حتی باعث یخ زدگی دریاچه شده است. با تجزیه و تحلیل توزیع میزان دانه های گیاهی موجود در این سنگ ها، محققان به این نتیجه رسیدند که بخش بزرگی از دانه ها بومی منطقه نیستند، بلکه از جا های دیگر به آنجا منتقل شده اند. اولسن می گوید محتمل ترین شرح این است که این دانه ها تسوط حرکت یخ ها به این منطقه رسیده اند. در کنار این دانه ها شواهد متعددی از پر نیز یافت شد که ز تروپود های گوشتخوار تا اورنیتیشچیان گیاهخوار را در بر می گرفت.

این تعداد زیاد شواهد مربوط به دایناسور های پردار نشان می دهد که این جانداران، جمعیت غالب در این دوره بوده اند چرا که شواهد مربوط به دایناسور های دیگر تقریبا وجود نداشت. این موضوع می توانست یک کلید مهم برای حل معمای محققان باشد. به نظر می رسد پر ها در دوره های بسیار سرد نقش نجات دهنده را برای دایناسور های در این دوره انقراض بزرگ ایفا نموده باشد. فوران های بزرگ آتشفشانی برای سال ها آسمان زمین را تیره کرد و عدم عبور نور خورشید سبب زمستان های سختی شد که بسیار از دایناسور های و خزندگان غول پیکر را به کام مرگ کشاند. بیش از سه چهارم جاندارن در این دوره انقراض از میان رفتند، اما بعضی از دایناسور ها به لطف پر های محافظتی خود توانستند با این سرما کنار بیایند و نه تنها خود بلکه حیات دایناسورا ها در دوره های بعد را نیز تضمین کردند. همین دایناسور های پردار نیز پس از انقراض در دوره بعدتر، باز توانست به حیات خود در ظاهر پرندگان امروزی ادامه دهند. به نظر می رسد پر ها نقش مهمی در بقای دایناسور ها ایفا نموده باشند.

منبع: sciencenews

ترجمه: مصطفی جرفی-خبرنگاران