10 راهکار ساده برای مقابله با موج گرما و پیامدهای آن
به گزارش آقای معلم، چند سالی است که در تابستان بیشتر منطقه ها کشور درگیر موج گرما می شوند. مانند سایر رخدادهای طبیعی، موج گرما می تواند بسیار خطرناک باشد. بنابراین لازم است که درباره موج گرما بیشتر بدانیم و با راهکارهای مقابله با پیامدهای آن و روش های خنک ماندن در هوای گرم آشنا شویم.
موج گرما چیست؟
موج گرما دوره ای طولانی مدت از دمای بالا و غیرعادی در یک منطقه است. البته درباره اینکه در موج گرما باید دما تا چه اندازه ای افزایش پیدا کند یک معیار جهانی وجود ندارد. هر منطقه در بازه زمانی تعیین یک میانگین دمایی دارد. برای اینکه در یک منطقه موج گرما در نظر گرفته شود، باید دما از میانگین موجود بالاتر باشد.
معمولاً موج گرما چند روز طول می کشد و در این مدت دما در مقایسه با میانگین 10 درجه یا حتی بیشتر افزایش می یابد.
موج گرما زمانی رخ می دهد که هوا پایدار باشد و معمولاً دلیل آن وجود یک سامانه پرفشار و فرونشینی هوا است. این سامانه از حرکت هوای نزدیک زمین به سمت بالا جلوگیری می کند. این فرونشست هوا مانند یک درپوش عمل می کند و هوای گرم زمین را در زیر خودش حبس می کند. اگر هوای گرم به سمت بالا حرکت نکند، باران نمی بارد و هیچ تغییری نمی تواند از گرم تر شدن هوا جلوگیری کند.
بچه ها، افراد سالخورده و بیماران بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های ناشی از گرما هستند. البته همه افراد در شرایطی که هشدارهای مرتبط با موج گرما را جدی نگیرند یا بیشتر از تحملشان در معرض گرمای شدید قرار بگیرند، ممکن است به بیماری های ناشی از گرما مبتلا شوند و این بیماری ها می توانند به شدت آزاردهنده باشند.
اگرچه سرمای شدید هم می تواند خطرناک باشد اما اگر مراقب نباشید و اقدامات مناسبی برای مقابله با آن انجام ندهید، موج گرما خیلی سریع به تهدیدی برای زندگی تبدیل می شود. در سال های اخیر، گرمای شدید بیشتر از سایر رویدادهای آب وهوایی از جمله سیل باعث مرگ ومیر شده است. در بین رخدادهای طبیعی، بیشترین تلفات انسانی در یک دهه گذشته مربوط به گرما است.
راه چارههایی برای مقابله با پیامدهای موج گرما
- حتی اگر احساس تشنگی نمی کنید آب بنوشید. گرمای شدید باعث تعریق بیشتر می شود و در این شرایط جبران مایعات ازدست رفته بسیار حیاتی است. اگر به اندازه کافی به بدن آب رسانی نکنید، حرارت بدن بیش از اندازه بالا می رود. در طول روز و به ویژه زمانی که خارج از منزل، محل تحصیل یا محل کار هستید یک بطری آب همراه داشته باشید تا دچار کم آبی نشوید.
- هرگز بچه ها و حیوانات خانگی را داخل وسایل نقلیه تنها نگذارید. اگر حیوانات خانگی را در خانه تنها می گذارید، مطمئن شوید که آب کافی در دسترس آن ها قرار داده باشید و هوای خانه خنک باشد.
- اگر می توانید در گرم ترین ساعات روز یعنی بین 10 صبح تا 4 بعد از ظهر در خانه بمانید. در غیر این صورت، سعی کنید تا جایی که می توانید زمان حضورتان در فضای باز را کاهش دهید و از انجام فعالیت های بدنی شدید خودداری کنید. بهتر است فعالیت هایی را که به حضور در فضای باز نیاز دارند بعد از ساعت 4 بعد از ظهر انجام دهید.
- وقتی در فضای باز هستید، تا جایی که امکان دارد در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار نگیرید. می توانید از کلاه، چتر و کرم های ضدآفتاب استفاده کنید.
- هم زمان با استفاده از وسایل سرمایشی، برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید پرده ها را باز کنید.
- از مصرف الکل، انواع نوشابه به ویژه نوشابه های انرژی زا، قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنید؛ چرا که مصرف این نوع نوشیدنی ها باعث کم آبی بدن می شود. در طول موج گرما به مصرف هیچ کدام از این نوشیدنی ها نیاز ندارید.
- تعداد وعده های غذایی را بیشتر کنید و در هر وعده غذای کمتری بخورید. به جای مصرف مواد غذایی حاوی کربوهیدرات های ساده، مواد غذایی سرشار از مواد مغذی و همچنین مواد غذایی حاوی آب بیشتر یعنی میوه ها و سبزیجات را مصرف کنید.
- لباس های سبک، گشاد، تنفس پذیر و رنگ روشن بپوشید. اگر می خواهید از کلاه استفاده کنید، حتماً کلاهی را انتخاب کنید که از مواد تنفس پذیر تولید شده باشد. لباس های تنگ گرما را در خودشان نگه می دارند.
- در خانواده و دوستان مراقب افراد سالخورده و کسانی که بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های ناشی از گرما هستند، باشید. همچنین به افرادی که به هر دلیلی نمی توانند از وسایل سرمایشی استفاده کنند نیز بیشتر توجه کنید.
- اگر خودتان یا اطرافیانتان علائمی مانند تپش قلب تند، احساس گیجی، غش کردن، سردرد، کرامپ عضلات، سردرد، اسهال یا استفراغ را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید.
- اگر بیش از اندازه احساس گرما می کنید، خود را با قرار دادن دستمال های خیس روی مچ دست یا گردن خنک کنید یا اینکه دوش آب سرد بگیرید. همچنین می توانید یک بطری آب پاش را پر از آب سرد کنید یا یک اسپری خنک کننده صورت همراه داشته باشید. پاشیدن آب سرد یا این اسپری روی نقاط فشار دمای بدن را پایین می آورد.
وقتی وسایل سرمایشی ندارید، چگونه خوابیدن در هوای گرم را تحمل کنید؟
می توانید برای افزایش بازده وسایل سرمایشی اقداماتی انجام دهید. می توانید خودتان یک وسیله سرمایشی بسازید. می توانید بدون استفاده از وسایل سرمایشی خانه را خنک کنید. اما در شرایطی که به دلیل گرمای شدید نمی توانید بخوابید، چه کارهایی می توانید انجام دهید؟
اگر در خانه وسایل سرمایشی ندارید یا به هر دلیلی نمی توانید از این وسایل استفاده کنید و در منطقه ای زندگی می کنید که در تابستان حتی شب ها هم هوا بسیار گرم است، برای اینکه بتوانید در این هوای به شدت گرم بخوابید می توانید از راه چارههای زیر کمک بگیرید.
1. یک جفت جوراب نو در یخچال نگهداری کنید.
وقتی چاره ای نداشته باشید، مجبور می شوید کارهای عجیب و غریبی انجام دهید. اگرچه این راه چاره عجیب به نظر می رسد اما پژوهش ها نشان می دهند خنک کردن پاها روش موثری برای کاهش واکنش های بدن در برابر استرس گرمایی است. البته اگر شما هم جز افرادی هستید که نمی توانید با جوراب بخوابید، می توانید از روبالشی یا ملحفه ای که آن را خنک نگه داشته اید استفاده کنید.
2. به اندازه کافی آب بنوشید.
حتماً تا قبل از مطالعه این مقاله مطالب زیادی درباره کم آبی بدن شنیده اید اما شاید این مطلب برایتان نو باشد. تا قبل از اینکه برای خوابیدن آماده شوید، به اندازه کافی آب بنوشید. بر اساس نتایج پژوهش ها، کم آبی بدن با نداشتن خواب کافی ارتباط دارد. باید به اندازه کافی به بدن آب رسانی کنید تا بتوانید عرق کنید و همین تعریق است که به خنک ماندن شما در طول شب کمک می کند.
3. ملحفه ای مناسب انتخاب کنید.
هر کسی می داند که پتوی کرک دار یا لحاف سنگین گزینه های مناسبی برای تابستان نیستند. اما شاید همه به این نکته توجه نکنند که انتخاب ملحفه تا چه اندازه ای می تواند روی کیفیت خواب تأثیر بگذارد. ملحفه هایی را برای تابستان انتخاب کنید که از پارچه های سبک تر و تنفس پذیر تر تولید شده باشند. ملحفه هایی از جنس الیاف طبیعی مانند پنبه، کتان و بامبو گزینه های مناسبی هستند. در تابستان از ملحفه های پشمی یا از جنس فلانل استفاده نکنید.
4. یک تشک خوب خریداری کنید.
اگر روی تشکی می خوابید که همه گرمای بدنتان را در خود نگه می دارد، این تشک برای استفاده در تابستان مناسب نیست. بهتر است برای خرید یک تشک نو تصمیم بگیرید. تشکی را خریداری کنید که برای خنک نگه داشتن شما طراحی شده باشد.
5. قبل از رفتن به رختخواب دوش آب سرد بگیرید.
شاید برای مقابله با گرمای تابستان دوش صبحگاهی را در برنامه روزانه خود گنجانده باشید. بهتر است برنامه خودتان را تغییر دهید و درست قبل از اینکه به رختخواب بروید دوش آب سرد بگیرید. این کار دمای بدن شما را پایین می آورد و از آن جا که تأثیر آن برای مدتی نسبتاً طولانی ماندگار است، به احتمال زیاد می توانید خواب راحتی داشته باشید.
6. زیر بالش خودتان یک بطری آب یخ زده قرار دهید.
اینکه قرار دادن یخ در رختخواب به خنک ماندن شما کمک می کند، مطلب پیچیده ای نیست. البته برای اینکه در یک رختخواب مرطوب بیدار نشوید، باید از یک بطری مناسب استفاده کنید که در آن به خوبی بسته شود. همچنین باید این نکته را هم رعایت کنید که وقتی می خواهید بطری را در فریزر بگذارید، تنها دوسوم آن را با آب پر کنید. اگر بطری آب را کاملاً پر کنید، احتمال دارد به دلیل افزایش حجم یخ بطری بترکد.
منابع: Almanac, Lifehacker
منبع: دیجیکالا مگ