برترین فیلم های وسترن ژاپنی که باید ببینید - آقای معلم

از سویی شیوه زندگی سامورایی ها بسیار شبیه به شیوه زندگی وسترنرها است. آن ها به ویژه اگر ارباب خود را از دست بدهند و به اصلاح همانند یک رونین سرگردان شوند، باید جوری گلیم خود را از آب بیرون بکشند که بسیار شبیه به آواره های بی نام و نشان غرب وحشی است که عمری را در دل دشت ها و بیابان ها سپری نموده اند و جز اسبی و سلاح خود هیچ نداشته اند. به همین علت هم نام بعضی از برترین فیلم های وسترن ژاپنی با کلمه آواره همراه شده تا بیشتر روی این نزدیکی دو فرهنگ تاکید کند.

اما بالاخره سینمای ژاپن در طول این سال ها سینمایی ژانرمحور بوده است. به این معنا که می شد هر فیلمی در آن جا ساخت و هر قصه ای را تعریف کرد. پس بعید نبود که در طول دهه ها علاقه مندان به سینمای وسترن سری به هفت تیرکش های غرب وحشی بزنند و داستان های بومی خود را با همان حال و هوا در دل همان دشت ها و صحراها تعریف نمایند. می شد شهری شبیه به شهرهای نمادین سینمای وسترن ساخت، خیابانی در وسط، دو طرف ساختمان هایی چوبی، یک سالن، چند مغازه و تعدادی اسب که افسارشان به چوبی وصل شده است و البته مردانی بی تاب که پی دردسر می گردند. حال اگر ظاهر متفاوتی هم داشتند، اشکالی ندارد. اصلا خصوصیات سینمای ژانر همین است که اگر کلیشه ها درست رعایت شوند، دیگر اهمیتی ندارد که بقیه موارد چگونه اتفاق می افتند.

خواندنی ها

برترین فیلم های کمدی ژاپنی تاریخ که باید ببینید

از سوی دیگر اگر با دقت به همین لیست برترین فیلم های وسترن ژاپنی بنگریم و فیلم های آن را مورد آنالیز قرار دهیم، متوجه خواهیم شد که قرابت بسیاری بین سینمای جیدای گکی ژاپنی یا همان فیلم های تاریخی سینمای آن کشور با ژانر وسترن وجود دارد. این قرابت ها تا به آن جا است که عملا از حضور سامورایی ها در شهرهای وسترن استفاده می شود یا سر و کله یک رونین در شهری در آمریکا پیدا شده و رقبای خود را که سلاح گرم دارند، از دم تیغ می گذراند. البته در این میان فیلم سازهایی هم مانند سیجون سوزوکی هم وجود دارند که راه خود را خیلی زود از تمام آن مولفه های آشنا جدا نموده و طرحی نو در می اندازند.

7. ملاقات شرق با غرب (East Meets West)

• کارگردان: کیهاچی اوکاموتو
• بازیگران: هیرویوکی سانادا، تاتسویا ناکادایی و کریستوفر مایر
• محصول: 1995، آمریکا و ژاپن
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 5.8 از 10
• امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: -

وسترن هایی که با موضوع سامورایی ها ساخته می شوند را وسترن سامورایی می نامند. داستان آن ها معمولا در آمریکا اتفاق می افتد و قهرمانش یک سامورایی یا رونین از ژاپن است که بنا به دلایلی سر از آمریکا و یک شهر غرب وحشی درآورده و حال با مشکلاتی دست در گریبان می شود که برای برطرف آن ها احتیاج به توانایی های رزمی خود دارد.

در عموم این فیلم ها شیوه مبارزه متفاوت سامورایی ها با همتایان وسترنر خود و بعلاوه منش و رفتار متفاوت آن ها به نقطه عزیمت اصلی داستان تبدیل شده و قصه را پیش می برد. متاسفانه تعداد فیلم های خوب این چنین در جهان چندان زیاد نیست. حتی معروف ترین آن ها که فیلمی به نام آفتاب سرخ (Red Sun) با بازی توشیرو میفونه، آلن دلون و چارلز برانسون است و البته محصول ژاپن نیست، چندان اثر دندان گیری از کار درنیامده است. یکی از نقاط قوت اصلی فیلم ملاقات شرق با غرب که ما را وا می دارد تا نامش را در لیست برترین فیلم های ژاپنی وسترن قرار دهیم، به بازی هیرویوکی سانادا باز می شود. البته که دیدن هر چند کوتاه تاتسویا ناکادایی حرفه ای هم به جذابیت های آن می افزاید.

خواندنی ها

10 فیلم وسترن اسپاگتی برتر تاریخ سینما

6. مکزیکی آواره (Mkishiko Mushuku)

• کارگردان: کوره یوشی کوروهارا
• بازیگران: جو شیشیدو، ریکو ساساموری و پاتریشیا کنده
• محصول: 1962، ژاپن
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 7.3 از 10
• امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: -

Mikishiko در زبان ژاپنی به معنای مکزیکی است. فیلم مورد بحث ما هم در خارج از ژاپن هم با نام (Mexico Wanderer) شناخته می شود. جو شیشیدو را باید مهم ترین بازیگر فیلم های وسترن ژاپنی دانست. البته او به همان میزان در فیلم های یاکوزایی هم معروفیت دارد و بعضی از برترین فیلم های یاکوزایی را بازی نموده است. اگر فیلم درجه یک سیجون سوزوکی یعنی نشان شده برای کشتن (Branded To Kill) را دیده باشید، حتما او را خواهید شناخت.

داستان فیلم مکزیکی آواره به عنوان یکی از برترین فیلم های وسترن ژاپنی در مکزیک می گذرد و اصلا در آن جا هم فیلم برداری شده است. اگر به سال ساخت فیلم توجه کنید متوجه خواهید شد که زمان ساختنش چند سالی پیش از ساخته شدن مهم ترین فیلم های وسترن اسپاگتی است و داستانش تا حدود بسیاری هم به آن ها شبیه است. پس پر بیراه نیست که اگر علاوه بر فیلم های سامورایی محور ژاپنی، وسترن های تمام عیار آن ها را هم یکی از منابع الهام وسترن سازان ایتالیایی دهه 1960 میلادی در نظر بگیریم.

البته باید به این نکته توجه کرد که فیلم مکزیکی آواره برترین فیلم وسترن ژاپنی جو شیشیدو نیست. در ادامه از او بیشتر خواهیم گفت. داستان فیلم هم درباره یک مرد ژاپنی است که به غرب می رود تا با یک دوست قدیمی تجدید ملاقات کند اما آشنایی با زنی مسیر زندگی اش را عوض نموده و او را در خطر قرار می دهد.

5. گیتاریست آواره (The Wandering Guitarist)

• کارگردان: بوییچی سایتو
• بازیگران: آکیرا کوبایاشی، روریکو آسائوکو و جو شیشیدو
• محصول: 1959، ژاپن
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.4 از 10
• امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: -

گیتاریست آواره یک تفاوت اساسی با دیگر فیلم های لیست برترین فیلم های وسترن ژاپنی دارد. اگر فیلم های ابتدایی کارنامه رابرت رودریگز همانند ال ماریاچی (El Mariachi) یا دسپرادو (Desperado) را دیده باشید، متوجه خواهید شد که او از المان های بومی فرهنگ مکزیک یاری می گیرد تا فیلم هایی با حال و هوای وسترن در دورانی شبیه به عصر حاضر بسازد. از آن جایی که سینمای وسترن هم فقط ارتباطی تاریخی با یک دوران ندارد و داستان یک فیلم می تواند به تمامی در جهانی امروزی شکل بگیرد اما حال و هوایی وسترن داشته باشد، پس می توان چنین فیلم هایی را وسترن نامید.

فیلم گیتاریست آواره هم چنین فیلمی است. از سمتی می توان نشانه هایی از سینمای یاکوزایی در آن دید اما چشم میزانا و حال و هوای حاکم بر اثر به تمامی وسترن است. سر و وضع شخصیت ها چندان به ژانر وسترن ارتباطی ندارد و قصه هم از سینمای جنایی به آن راه یافته. اما قطعا حین دیدن احساس خواهید کرد که با فیلمی شبیه به آثار رابرت رودریگز روبه رو خواهید شد. آن هم در چه سالی؛ سال 1959.

4. سوکی یاکی جنگوی غربی (Sukiyaki Western Django)

• کارگردان: تاکاشی میکه
• بازیگران: هیده آکی ایتو، کائوری موموئی و یوشینو کیمورا
• محصول: 2007، ژاپن
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.1 از 10
• امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: 56٪

سوکی یاکی جنگوی غربی می توانست در صدر لیست برترین فیلم های وسترن ژاپنی قرار بگیرد. تاکاشی میکه فیلمی ساخته که تمام نشانه های سینمای او هچنون خشونت، اکشن، جنون، شخصیت های نیمه دیوانه، تصویرپردازی ساختار شکن، فرار از کلیشه ها و ساختن جهانیی منحصر به فرد را در خود دارد. حضور کوتاه مدت کوئنتین تارانتینو در فیلم هم نشان می دهد که این ساختار گریزان از کلیشه ها از چه سرچشمه هایی جوشیده است.

داستان فیلم با غریبه ای شروع می شود که به شهری بدون قانون می رسد که اعضای خشن دو گروه آن را می گردانند. این مرد در هفت تیرکشی قهار است و به همین علت هم سران هر دو دسته تمایل دارند او را استخدام نمایند. مرد اما نقشه های دیگری در سر دارد و به زنی دل بسته است. اما نقشه های وی عمر چندانی پیدا نمی نمایند و مجبور می شود دست به اقدام بزند. طبیعتا این قصه شما را به یاد شاهکارهای مهمی چون یوجیمبو (Yojimbo) و به خاطر یک مشت دلار (A Fistful Of Dollars) خواهد انداخت. اما گول این قصه را نخورید، با اثری کاملا متفاوت روبه رو خواهید شد که گرچه زبانش انگلیسی است، اما تا مغز استخوان فیلمی متعلق به سینمای ژاپن است.

خواندنی ها

فیلم های سرجیو لئونه از بدترین تا برترین؛ خالق وسترن با چاشنی ایتالیایی (فیلم ساز زیر ذره بین)

3. مردی با یک شاتگان (Man With A Shotgun)

• کارگردان: سیجون سوزوکی
• بازیگران: هیده آکی ناتانی، ایزومی آشیکاوا و ایجی گو
• محصول: 1961، ژاپن
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.3 از 10
• امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: -

در مقدمه گفته شد که سیجون سوزوکی با دیگر کارگردانان لیست برترین فیلم های ژاپنی تفاوت دارد. او سینماگر مولفی بود که راه خودش را می رفت و کارهای دیگری، متفاوت با دیگران انجام می داد. از سویی دلبسته سینمای آمریکا بود و بعضی از برترین فیلم های جنایی ژاپنی یا همان فیلم های یاکوزایی را با الهام از آن ها ساخته است و از سوی دیگر به فرهنگ کشور خودش هم علاقه بسیار داشت. به همین علت هم او کوشش بسیاری می کرد که کلیشه های سینمای آمریکا را به نوعی بومی نماید. اما این بومی کردن هم به شکلی کاملا استیلیزه شکل می گرفت که در تاریخ سینما نمونه ندارد.

هیچ فیلم سازی در جهان شبیه به سیجون سوزوکی نیست. چرا که قصه های او مسیر خودش را می رود و لوکیشن ها در دل موقعیت هایی قرار گرفته که گویی از دل نقاشی به سینما راه یافته است. شخصیت ها هم رفتاری غریب دارند که هیچ ربطی به جهانی واقعی ندارد. داستان فیلم مردی با یک شاتگان درباره دو مرد است که به دهکده ای کوهستانی می رسند و ادعا می نمایند که فقط برای شکار آن جا آمده اند. اما این ظاهر ماجرا است؛ آن ها قصد انتقام دارند.

2. انتقامجوی آواره (The Drifting Avenger)

• کارگردان: جونیا ساتو
• بازیگران: کن تاکاکورا، کن گودلت و جودیت رابرتس
• محصول: 1968، ژاپن
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.3 از 10
• امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: -

جونیا ساتو مانند سیجون سوزوکی کارگردان مهمی در سینمای یاکوزایی بود. سبک ویژه او را نداشت اما فیلم های پیروز بسیاری ساخته بود. از آن جایی که کارگردانان ژانر در سینمای ژاپن کارگردانانی حرفه ای بودند که از پس همه نوع فیلمی برمی آمدند، این طبیعی است که ساتو بتواند در ژانر وسترن هم پیروز باشد و یکی از برترین فیلم های وسترن ژاپنی تاریخ سینما را بسازد.

در این جا با یک فیلم اکشن وسترن طرف هستیم که قهرمانش گویی از دل ژانر اکشن بیرون آمده و یک راست به فیلمی وسترن راه پیدا نموده است. داستان اثر در استرالیا می گذرد. مردی که از یک خاندان سامورایی است به همراه خانواده اش به استرالیا رفته و زندگی تازه ای را در دورانی که دیگر به سامورایی ها در ژاپن احتیاج نیست، شروع نموده است. اما آرامش او مقطعی است و او به زودی باید از توانایی های خود برای نجات خانواده اش استفاده کند و با نوع تازه ای از خشونت روبه شود که در کشور خودش وجود ندارد.

1. جوی سریع (Quick Draw Joe)

• کارگردان: تاکاشی نومورا
• بازیگران: جو شیشیدو، ریکو ساساموری و سایوری یوشیناگا
• محصول: 1961، ژاپن
• امتیاز سایت IMDb به فیلم: 6.7 از 10
• امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز: -

یان یکی فیلمی بود که سبب معروفیت جو شیشیدو در عالم سینما شد و او را به عنوان قهرمان سینمای وسترن به ژاپنی ها شناساند. او در این جا نقش جایزه بگیری را بازی می نماید که سوار بر اسب به شهری وارد می شود؛ در حالی که مردی زخمی را با خود به همراه دارد. این مرد سارقی سابقه دار است که برای سرش جایزه ای مشخص شده و حال جو او را تحویل می دهد. اما این تمام ماجرا نیست و شهر خواب های دیگری برای او دیده است. جو در ادامه با سالن دار شهر و خواهر او آشنا می شود و قصه برترین فیلم ژاپنی وسترن تاریخ سینما شروع می شود.

منبع: Collider