آلوده ترین مناطق تهران کدامند؟ - آقای معلم

به گزارش ایسنا، شهر تهران دارای موقعیت جغرافیایی خاصی است و از شرایط نامناسب بافت شهری برخوردار است. وسائل نقلیه در طول شبانه روز در آن به فعالیت مشغول هستند و باد های غربی در تمام طول سال دود کارخانه ها و سایر عوامل فراوری آلاینده را به سطح شهر تهران وارد می سازند و در مجموع شرایط زیست محیطی نامساعدی دارد.

در سال های اخیر ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون بیشترین آلودگی را در تهران ایجاد نموده اند. مقدار حجم ذرات معلق موجود در جو از مهم ترین شاخص های آلودگی هوا است. به همین علت بیشترین توجه را نسبت به سایر آلاینده های جوی در سازمان حفاظت از محیط زیست برخوردار است. ذرات معلق، علاوه بر مسائل سلامتی برای انسان ها، باعث تاثیر بر روی مقدار تابش خورشید به زمین، تغییر سیستم زمین و جو، تاثیر روی الگو های جریان جوی، تغییر دمای سطحی زمین و بارش و کاهش دید می گردد.

با توجه به آلودگی هوای تهران به خصوص در زمستان و آسیب های بهداشتی و مالی آن، پژوهشگران محیط زیست دانشگاه پیغام نور تهران و دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه یزد با انجام مطالعه ای نقشه آلودگی شهر تهران را تهیه کردند.

کاملیا علوی، صدیقه کیانژاد، سیده عالمه صباغ؛ پژوهشگرانی بودند که در انجام این مطالعه مشارکت داشتند.

در این پژوهش از نرم افزار Arc GIS برای نقشه سازی استفاده شد و داده های میانگین غلظت آلاینده های اصلی طی سال 1395 و نیمه اول سال 1396 از 20 ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهر تهران، جمع آوری شد.

در سراسر شهر تهران حدود 20 ایستگاه فعال سنجش آلودگی هوا مستقر است. از این تعداد 13 ایستگاه متعلق به شرکت کنترل آلودگی هوای تهران و هفت ایستگاه متعلق به سازمان حفاظت محیط زیست است. این ایستگاه ها در طول شبانه روز، به صورت ساعتی، میزان غلظت آلاینده هایی، چون CO، NOx، SOx، O3 و ذرات کم تر از 2.5 میکرون را اندازه می گیرند. برای معین محدوده خطر و سلامت هوا استاندارد های متفاوتی وجود دارد که معتبرترین آن ها مربوط به استاندارد سازمان جهانی بهداشت (WHO) است. در این پژوهش نیز از همین استاندارد استفاده شده است.

این 20 ایستگاه شامل: اقدسیه، محلاتی، بهاران، پارک رز، پیروزی، پونک، دروس، ژئوفیزیک، ستاد بحران منطقه هفت، شادآباد، شهرری، شهرداری منطقه چهار، شهرداری منطقه هفت، شهرداری منطقه 10، شهرداری منطقه 16، شهرداری منطقه 19، گلبرگ، مسعودیه، فتح و شهرداری منطقه 11 است.

نتایج گزارش های مربوط به میانگین غلظت سالانه پنج عامل اصلی آلاینده هوا در شهر تهران نشان می دهد که به ترتیب پنج ایستگاه مسعودیه، شهرداری منطقه چهار، شهرداری منطقه 10، ستاد بحران منطقه هفت و اقدسیه آلوده ترین ایستگاه ها بودند. به گفته پژوهشگران مطالعه؛ دلایل آلوده بودن این مناطق شامل مواردی مثل قرار داشتن در مرکز شهر و تردد و پرجمعیت بودن در طول روز، تردد خودرو های آلاینده در این مناطق، نبود فضای سبز کافی در منطقه و وجود پایانه های مسافربری است.

در آنالیز ها تعیین شد که پنج ایستگاه دروس، گلبرگ، شهرری، فتح، و شهرداری منطقه هفت؛ پاک ترین ایستگاه ها بودند. به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ این مناطق به دلایلی مثل سرانه فضای سبز بیشتر و استفاده از خودرو های جدید و با آلایندگی کمتر، هوای پاک تری دارند.

این پژوهشگران با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاداتی را ارائه کردند:

- استفاده کمتر از خودرو های شخصی و روی آوردن به وسایل نقلیه عمومی به ویژه در مناطق آلوده؛ تحقیقات و پژوهش های بیشتر در شرکت نفت برای ارتقای کیفیت بیشتر سوخت های فسیلی به ویژه بنزین مصرفی خودرو های شخصی و همگانی؛ انتقال کارخانه های عظیم و کوچک، کوره های ذوب فلز و ریخته گری به نواحی دور از تهران و نواحی شهری؛ ساماندهی سیستم حمل ونقل و ترافیک شهری به خصوص در مناطق با آلودگی بیشتر.

یافته های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان معین نقشه آلودگی هوا با استفاده از روش درون یابی کریجینگ در GIS، مورد مطالعه: کلان شهر تهران در دو فصل نامه علمی بوم شناسی شهری؛ وابسته به دانشگاه پیغام نور، منتشر شده است.